Het werkcomfort kan worden verbeterd door een aantal belangrijke zaken niet over het hoofd te zien. Meestal komt de gebruiker hier pas achter als de keuken al is gemonteerd.
Werkhoogte
De geadviseerde hoogte bij een normale lichaamslengte is 90 cm. Bij afwijkende lichaamsmaten is het verstandig te overwegen het blad te verlagen of te verhogen. Indien het comfort verder moet worden verhoogd dan moet de kookplaat iets worden verlaagd. In de professionele (horeca)keuken is het werkblad 100 cm en het kookgedeelte 80 cm hoog.
Maatsysteem
De meeste keukens zijn opgebouwd uit elementen. Deze elementen zijn over het algemeen 60 cm breed. Natuurlijk zijn er ook elementen in andere breedten leverbaar. Vaak zijn de maten deelbaar door 5 cm. In bijzondere gevallen is de breedte zelfs op de millimeter aan te passen. Dit is natuurlijk kostbaar. Het is dan ook aan te bevelen een keuken zoveel mogelijk samen te stellen met standaardmaten.
Draaiende hoekkasten of carrousels
In de praktijk kan dit systeem goed voldoen. Vaak worden de carrousels gebruikt voor het opbergen van pannen met deksels. Bij een minder goed systeem schuiven de pannendeksels achter de carrousel. Bij een kleine keuken is een hoekkast praktischer dan een carrousel, omdat de dode hoek wel optimaal gebruikt wordt. Weinig ruimteverlies!
Schuifladen
De betere keuken zou moeten worden voorzien van schuifladen. Laden die zijn voorzien van draadroosters en manden, die ervoor zorgen dat niets kan omvallen. Het voordeel? Het vullen is eenvoudig, het opzoeken kost nauwelijks tijd en de gebruiker(ster) hoeft zich nauwelijks te bukken.
Plintlade
De plint is te vervangen door een lade. Hiervoor is een diepe kniebuiging weliswaar noodzakelijk, maar vooral voor weinig gebruikte spullen is dit een prima plaats. Het is ook mogelijk een keuken zonder plint te installeren. Dit noemen we een hangende keuken en suggereert ruimte. De vloer loopt dan onder de onderkastjes door. Evt. een klein lampje onder de kastjes doet wonderen. Denk wel aan schoonmaakproblemen!
Aanrechtvlakken
Er wordt onderscheid gemaakt tussen een werkvlak en een hoofdwerkvlak. Vooral het vlak tussen de spoelbak(ken) en de kookplaat is erg belangrijk. Daarom mag dit vlak niet te klein zijn. Minimaal 60 cm.
Plaats van het kooktoestel
De plaats van een kooktoestel bepaalt voor een groot gedeelte het gebruik van een keuken. Een ideale vorm is de zogenaamde hoekopstelling. In de ene poot is de spoelbak, in de andere de kookplaat gemonteerd.
Kookruimte
Indien de kookplaat niet tegen een wand of kast wordt geplaatst, wordt het gebruikersgemak verhoogd. Nu kan een steel van een pan naar links of rechts worden gedraaid.
Contactdozen
Voor een optimaal gebruik moeten er meerdere contactdozen beschikbaar zijn. Later bijplaatsen kost veel geld en is vaak een lelijk gezicht. Bedenk dus waar je je losse apparatuur zoals koffiemachine en waterkoker wilt gaan gebruiken. Daarnaast is het handig om ook extra contactdozen te plaatsen, bijvoorbeeld voor het gebruiken van de mixer of als je je mobieltje wilt opladen tijdens het koken.
Prullenbak
Een prullenbak is een must have voor elke keuken! Als je toch met het ontwerp van je keuken bezig bent, dan is het handig om hier ook over na te denken. Veel mensen kiezen tegenwoordig namelijk voor een inbouw afvalemmer. Ook het scheiden van afval wordt steeds belangrijker. Kies daarom bijvoorbeeld voor een prullenbak met drie vakken zodat je makkelijk papier en plastic kunt scheiden van het restafval.
Raamopening
Vaak wordt een spoelbak onder een raam geplaatst. Als het raam naar binnen draait, bestaat de kans dat het raam tegen de kraan slaat. Plaats de kraan ook niet te ver naar achteren, hierdoor is de kraan vaak moeilijk te bedienen.
Sfeer
De sfeer in de keuken wordt bepaald door de kleuren, de materialen en de verlichting.
Vooral bij een open of halfopen keuken moeten de materialen en kleuren worden afgestemd op het aansluitende vertrek. De materiaalkeuze is natuurlijk zeer persoonlijk. Een keuken van een bepaalde houtsoort is niet beter of slechter dan een keuken van een ander materiaal. Een algemeen advies gaat niet verder dan een waarschuwing: wees voorzichtig met trend(mode)kleuren of modieuze materialen.
Soms kan de ligging van de keuken t.o.v. de zon een rol spelen. Een keuken op het noorden of noordoosten kan iets meer kleur verdragen. Ook geldt de vuistregel: lichte kleuren zullen de keuken groter laten lijken.
Bij open keukens wordt het probleem soms nog groter. De kunst is om twee ruimten visueel ‘aan elkaar te breien’. Het probleem is niet opgelost door de ruimten stomweg aan elkaar te plakken.
Een goede overgang tussen woonvertrek en een (half)open keuken is o.a. te bereiken door vloer of plafond van één van de vertrekken geheel of gedeeltelijk door te laten lopen.
Werkbladen
Elke keuken is met een afwijkend blad te leveren. Belangrijk is om op enkele punten goed te letten: schoonmaken, slijtage, hoe ziet het blad er na enkele jaren uit? Door een goede keuken maar een slecht blad te kiezen kunnen problemen ontstaan. Ook je eigen voorkeur (smaak) is natuurlijk belangrijk!
Roestvrijstaal
Leverbaar in drie uitvoeringen; glad, gewafeld en geëtst. Roestvrij staal is een legering d.w.z. samengesteld uit staal met een toeslag om het materiaal te beschermen tegen roest. Deze verhouding is niet onbelangrijk i.v.m. vlekken. Enkele voordelen: te leveren op grote lengtes, de spoelbak (ken) is naadloos ingelast, zowel de voor-, zij- als achterkant worden ingelast, zowel de voor-, zij- en achterkant is voorzien van een waterkering. Een goede hittebestendigheid en er is een afschot naar de spoelbak. Het materiaal is redelijk eenvoudig schoon te houden. Nadelen: bij een slechte kwaliteit droogt het blad vlekkerig op. Kans op verblinding, deukjes, lawaai, krassen e.d.
Hardkunststof
Te koop onder talloze merken zoals Formica, Resopal en Duropal. Dit materiaal is in verschillende kleuren en dessins verkrijgbaar. Bovendien kunnen de fronten en het blad op elkaar worden afgestemd. Het materiaal is sterk, redelijk hittebestendig en eenvoudig te onderhouden. Het is ook leverbaar in een wafeltjesmotief en hamerslag. Deze uitvoeringen zijn minder besmettelijk.
Kunststofplaten zijn altijd gelijmd op een plaatmateriaal. Hierin schuilt vaak het zwakke punt. Bepaalde plaatmaterialen zoals spaanderplaat zijn minder geschikt in vochtige ruimten. Bovendien kan bij spaanderplaat alleen een opbouwspoelbak worden toegepast. Wilt u toch spaanderplaat gebruiken zorg dan dat de plaat goed wordt beschermd tegen vocht. Het voordeel van spaanderplaat is de gelijkmatige verdeling van hitte en de aantrekkelijke prijs. Het (dure) alternatief is een watervast verlijmde multiplexplaat. Let vooral op de randafwerking, die voorkomt dat water naar benden druppelt.
Massief hout
Deze bladen worden opgebouwd uit ongeveer 4 cm dikke stroken, die tegen elkaar worden gelijmd. Hierdoor wordt krom-trekken voorkomen. Meestal wordt teak gebruikt, dit is van nature een wat vettere houtsoort en voorkomt inwerking van vocht. De afwerking kan een laklaag zijn, maar lak is beslist niet hittebestendig. Beschadigde houten bladen zijn eenvoudig te herstellen door een dun laagje weg te schuren.
Natuurlijk moet het blad dan opnieuw worden gelakt. Het is ook mogelijk het hout te impregneren. Het eerste halfjaar moet het blad dan wekelijks worden behandeld. De prijs ligt beduidend hoger dan een goed kunststofblad. Het onderhoud is eenvoudig en het materiaal is redelijk duurzaam.
Tegelbladen
De keuze hierin is zeer groot, zowel in kleur, afmeting als afwerking. Alleen een geglazuurde tegel is hiervoor geschikt. Voor de randafwerking zijn allerlei hulptegels beschikbaar. De hittebestendigheid is zeer goed. Maar bij een verkeerde verlijming op het onderblad bestaat het risico dat de tegels losknappen. Ook de voegen moeten aan zeer hoge eisen voldoen. Tegels zijn niet veerkrachtig, serviesgoed is hierdoor kwetsbaar en de kans bestaat dat de glazuurlaag wordt aangetast. Deze schade is dan onherstelbaar. De spoelbak(ken) wordt (worden) verwerkt in een klein plateau dat tegen water kan. Meestal is dit plateau gemaakt van roestvrij staal.
Natuursteen
De dikte van een dergelijk blad moet minstens 3 cm zijn. Het dagelijks onderhoud kan gebeuren met de bekende schoonmaakmiddelen. Bijna alle vlekken verdwijnen door het iets schurende karakter van het schoonmaakmiddel. Een bekende natuursteensoort is Graniet (in diverse kleuren).
Graniet is een prima materiaal en hard. Geeft weinig problemen. Maar er zijn natuurlijk veel meer (goede) soorten.
Granito
Niet te verwarren met graniet! Granito is een kunststeen vervaardigd uit kleine stukjes marmer en een bindmiddel. Het is goed hittebestendig, maar gevoelig voor huishoudchemicaliën. Granito is duurzaam, eenvoudig in onderhoud en leverbaar in diverse kleurnuances. Het is een oud produkt dat nog steeds wordt gebruikt en tegenwoordig zelfs vrij populair is. Niet echt goedkoop.
Chicron
Een materiaal dat bestaat uit kwartsdeeltjes, een bindmiddel en een glasvezelwapening. Het produkt is vochtbestendig, krasvast, vlekvrij en redelijk hittebestendig. Dit produkt wordt in de particuliere woningbouw weinig toegepast.
Corian
Een 100% kunststof met vele goede eigenschappen. Het lijkt iets op marmer, vandaar ook wel de naam ‘kunstmarmer’. Het is leverbaar in een paar kleurnuances. Het materiaal is gemakkelijk in onderhoud Het is leverbaar in een paar kleurnuances. Het materiaal is gemakkelijk in onderhoud, ongevoelig voor water en vocht en bestand tegen vrij hoge temperaturen. Het laat zich tot een bepaalde lengte naadloos verwerken, bovendien worden ook de spoelbakken naadloos ingelast. Corian kan goed tegen krassen maar is niet krasvast. Bij beschadiging kan met een schuur-middel de kras of oneffenheid worden weggepoetst. De prijs is echter hoog. Duurder dan marmer of massief hout.
Algemeen
Werk- of aanrechtbladen zijn eigenlijk minder geschikt om op te snijden, eventueel kan een (uitschuifbare) snijplank hier een oplossing zijn.
Verlichting
De keuken hoeft allerminst te worden verlicht door één enkele TL-balk in het midden. Juist gespreide verlichting, op de plaatsen waar het nodig is, geeft gezelligheid. Bij de plaatsing van armaturen moet erop worden gelet, dat je bij je werkzaamheden niet in je eigen schaduw staat. Kies vochtbestendige armaturen met dusdanige bevestiging van de lamp, dat u er niet rechtstreeks inkijkt. Hiervoor wordt een lichtplintje gebruikt. Plafondverlichting is minder gezellig!
